Ochiq mashg'ulot ishlanmasi – bu maktabgacha ta’lim tashkilotlarida (MTT) bolalarning har tomonlama rivojlanishiga qaratilgan muhim pedagogik jarayon. Ushbu qo'llanmada biz ochiq mashg'ulotlarni tashkil etish va o'tkazishning asosiy jihatlarini ko'rib chiqamiz, maqsad va vazifalarni aniqlaymiz, tayyorgarlik bosqichlarini muhokama qilamiz va samarali uslubiy tavsiyalar beramiz.

Ochiq Mashg'ulotning Maqsadi va Vazifalari

Ochiq mashg'ulotlarning asosiy maqsadi – pedagogik mahoratni namoyish etish, ilg'or tajribalarni ommalashtirish va tarbiyachilarning kasbiy kompetentligini oshirishdan iborat. Bu orqali, bolalarning ta’lim-tarbiya jarayoniga yangi innovatsion yondashuvlar olib kiriladi va ularning har tomonlama rivojlanishi ta’minlanadi. Ochiq mashg'ulotlar nafaqat tarbiyachilar uchun, balki ota-onalar va boshqa manfaatdor tomonlar uchun ham qiziqarli va foydali bo'lishi kerak. Shunday ekan, ularni tashkil etishga jiddiy e'tibor qaratish lozim.

Ochiq mashg'ulotlarning asosiy vazifalari quyidagilardan iborat:

• Ta’limiy vazifa: Bolalarga yangi bilimlar berish, ularning dunyoqarashini kengaytirish, mantiqiy fikrlash qobiliyatini rivojlantirish.
• Tarbiyaviy vazifa: Bolalarda axloqiy sifatlarni shakllantirish, vatanparvarlik tuyg'usini uyg'otish, kattalarga hurmat, kichiklarga mehr-shafqat hissini tarbiyalash.
• Rivojlantiruvchi vazifa: Bolalarning nutqini o'stirish, diqqatini jamlash, xotirasini mustahkamlash, ijodiy qobiliyatlarini rivojlantirish.
• Metodik vazifa: Tarbiyachilarning pedagogik mahoratini oshirish, ilg'or ish tajribalarini ommalashtirish, yangi pedagogik texnologiyalarni joriy etish.

Ochiq mashg'ulotlar orqali tarbiyachilar o'zlarining kasbiy mahoratlarini namoyish etish bilan birga, boshqa hamkasblaridan ham o'rganish imkoniyatiga ega bo'ladilar. Bu esa, butun MTTning pedagogik salohiyatini oshirishga xizmat qiladi.

Tayyorgarlik Bosqichlari

Ochiq mashg'ulotga tayyorgarlik – bu juda muhim bosqich bo'lib, uning muvaffaqiyati ko'p jihatdan tayyorgarlikning sifatiga bog'liq. Tayyorgarlik bosqichlari quyidagi asosiy elementlarni o'z ichiga oladi:

1. Mavzuni tanlash: Mashg'ulot mavzusi bolalarning yosh xususiyatlariga, qiziqishlariga va dastur talablariga mos bo'lishi kerak. Mavzu dolzarb, qiziqarli va bolalar uchun tushunarli bo'lishi lozim. Misol uchun, "Tabiat mo'jizalari", "Mening oilam", "Sevimli ertaklarim" kabi mavzular bolalarning qiziqishini uyg'otishi mumkin.
2. Maqsad va vazifalarni aniqlash: Mashg'ulotning aniq maqsadini va unga erishish uchun bajariladigan vazifalarni belgilash zarur. Maqsad bolalarning bilim, ko'nikma va malakalarini rivojlantirishga qaratilgan bo'lishi kerak. Vazifalar esa, maqsadga erishish yo'lida bajariladigan aniq harakatlarni o'z ichiga oladi.
3. Mashg'ulot rejasini tuzish: Reja mashg'ulotning borishini, har bir bosqichning vaqtini va foydalaniladigan uslublarni aniq belgilab berishi kerak. Reja tuzishda bolalarning diqqatini ushlab turish, ularning faolligini ta'minlash va turli xil faoliyat turlarini (o'yinlar, savol-javoblar, amaliy mashqlar) uyg'unlashtirish muhim.
4. Kerakli materiallarni tayyorlash: Mashg'ulot uchun zarur bo'lgan barcha materiallar (ko'rgazmali qurollar, o'yinchoqlar, tarqatma materiallar, texnik vositalar) oldindan tayyorlanishi kerak. Materiallar sifatli, xavfsiz va bolalarning yoshiga mos bo'lishi lozim. Ko'rgazmali qurollar yorqin, rangli va bolalarning diqqatini jalb qiladigan bo'lishi kerak.
5. Xonani bezatish: Mashg'ulot o'tkaziladigan xona mavzuga mos ravishda bezatilishi kerak. Xonada qulay va ijodiy muhit yaratish muhim. Xonani bezatishda bolalarning ishlarini, rasmlarini va boshqa ijodiy mahsulotlarini ishlatish mumkin. Bu bolalarga o'zlarini qulay his qilishlariga yordam beradi va ularning mashg'ulotga bo'lgan qiziqishini oshiradi.
6. Tarbiyachining tayyorgarligi: Tarbiyachi mashg'ulotga puxta tayyorlanishi, mavzuni yaxshi bilishi, bolalar bilan muloqot qilish uslublarini egallagan bo'lishi kerak. Tarbiyachi o'ziga ishonchli, xushmuomala va bolalarga mehr bilan yondasha olishi lozim. U mashg'ulot davomida yuzaga kelishi mumkin bo'lgan kutilmagan vaziyatlarga tayyor bo'lishi va ularni to'g'ri hal qila olishi kerak.

Har bir bosqichga alohida e'tibor qaratish orqali ochiq mashg'ulotni muvaffaqiyatli o'tkazishga erishish mumkin. Tayyorgarlik jarayonida bolalarning fikrini inobatga olish, ularning qiziqishlarini hisobga olish va ularni faol ishtirok etishga jalb qilish muhim.

Mashg'ulotni O'tkazish Metodikasi

Ochiq mashg'ulotni o'tkazishda quyidagi metodik tavsiyalarga amal qilish maqsadga muvofiqdir:

• Kirish qismi: Mashg'ulotning kirish qismi bolalarning diqqatini jalb qilish va ularni mashg'ulotga tayyorlash uchun xizmat qiladi. Kirish qismida qiziqarli savollar, o'yinlar, topishmoqlar yoki qisqa hikoyalardan foydalanish mumkin. Masalan, "Bugun biz sizlar bilan qanday qiziqarli sarguzashtga otlanamiz?" degan savol bolalarning qiziqishini uyg'otishi mumkin.
• Asosiy qism: Mashg'ulotning asosiy qismida yangi bilimlar beriladi, ko'nikmalar shakllantiriladi va malakalar rivojlantiriladi. Asosiy qismda turli xil uslublardan (suhbat, hikoya, ko'rgazma, o'yin, amaliy mashqlar) foydalanish mumkin. Uslublarni tanlashda bolalarning yosh xususiyatlarini va mashg'ulot mavzusini hisobga olish zarur. Misol uchun, kichik yoshdagi bolalar uchun ko'proq o'yinlardan, katta yoshdagi bolalar uchun esa, amaliy mashqlardan foydalanish maqsadga muvofiqdir.
• Mustahkamlash qismi: Mashg'ulotning mustahkamlash qismida o'tilgan material takrorlanadi, mustahkamlanadi va bolalarning bilim darajasi baholanadi. Mustahkamlash qismida savol-javoblar, o'yinlar, testlar yoki qisqa topshiriqlardan foydalanish mumkin. Bu qismda bolalarning faolligini ta'minlash va ularning bilimlarini tekshirish muhim.
• Yakuniy qism: Mashg'ulotning yakuniy qismida xulosalar chiqariladi, bolalar rag'batlantiriladi va uyga vazifa beriladi (agar zarur bo'lsa). Yakuniy qismda bolalarga mashg'ulot davomida nimalarni o'rganganliklari haqida savollar berish va ularning fikrlarini tinglash mumkin. Shuningdek, bolalarga mashg'ulotda faol ishtirok etganliklari uchun minnatdorchilik bildirish va ularni rag'batlantirish muhim.

Mashg'ulot davomida bolalarning faolligini ta'minlash, ularning savollariga javob berish, ularni rag'batlantirish va ularga individual yondashish muhim. Tarbiyachi bolalarga do'stona munosabatda bo'lishi, ularning fikrlarini hurmat qilishi va ularga o'zlarini qulay his qilishlariga yordam berishi kerak.

Baholash va Tahlil

Ochiq mashg'ulotni o'tkazgandan so'ng, uni baholash va tahlil qilish muhim. Baholash va tahlil qilish mashg'ulotning muvaffaqiyatli va kamchiliklarini aniqlashga, kelajakda bunday mashg'ulotlarni yaxshiroq tashkil etishga yordam beradi.

Baholashda quyidagi jihatlarga e'tibor qaratish lozim:

• Mashg'ulotning maqsadi va vazifalariga erishilganlik darajasi: Mashg'ulot davomida bolalar yangi bilimlar oldilarmi, ko'nikmalar shakllantirildimi va malakalar rivojlantirildimi?
• Mashg'ulotning metodik ta'minoti: Mashg'ulotda qanday uslublar va vositalar ishlatildi? Ular bolalarning yosh xususiyatlariga mos keldimi? Uslublar va vositalar mashg'ulotning samaradorligini oshirdimi?
• Bolalarning faolligi va qiziqishi: Bolalar mashg'ulotda qanchalik faol ishtirok etdilar? Ularning mashg'ulotga bo'lgan qiziqishi qanday edi? Bolalarning faolligini oshirish uchun nima qilish mumkin edi?
• Tarbiyachining mahorati: Tarbiyachi mashg'ulotni qanday o'tkazdi? U bolalar bilan muloqot qila oldimi? U mashg'ulot davomida yuzaga kelgan vaziyatlarni to'g'ri hal qila oldimi?

Tahlil natijalari asosida kelajakda ochiq mashg'ulotlarni tashkil etish va o'tkazish bo'yicha tavsiyalar ishlab chiqiladi. Tavsiyalar tarbiyachilarning kasbiy mahoratini oshirishga, mashg'ulotlarning samaradorligini oshirishga va bolalarning har tomonlama rivojlanishiga qaratilgan bo'lishi kerak.

Xulosa

Ochiq mashg'ulot ishlanmasi – bu maktabgacha ta’lim tashkilotlarida bolalarning har tomonlama rivojlanishiga qaratilgan muhim pedagogik jarayon. Uni to'g'ri tashkil etish va o'tkazish tarbiyachilarning kasbiy mahoratini oshirishga, mashg'ulotlarning samaradorligini oshirishga va bolalarning har tomonlama rivojlanishiga yordam beradi. Ushbu qo'llanmada keltirilgan tavsiyalar sizga ochiq mashg'ulotlarni muvaffaqiyatli tashkil etish va o'tkazishda yordam beradi degan umiddamiz. Unutmang, har bir bola noyobdir va ularga individual yondashish har doim eng yaxshi natijalarni beradi!

Umid qilamiz, bu qo'llanma sizga MTTda ochiq mashg'ulotlarni tashkil etishda yordam beradi. O'z tajribangizni boshqalar bilan baham ko'ring va yangi pedagogik yondashuvlarni qo'llang. Shunda sizning ishingiz yanada samarali va qiziqarli bo'ladi! Yana qanday savollaringiz bor, do'stlar?